Giấy ATVSTP là gì? Yêu cầu pháp lý và tầm quan trọng
Giấy ATVSTP (giấy chứng nhận an toàn thực phẩm), tên đầy đủ là Giấy chứng nhận cơ sở đủ điều kiện an toàn thực phẩm, còn được gọi là giấy chứng nhận VSATTP hay giấy phép vệ sinh an toàn thực phẩm, là văn bản pháp lý chứng minh một cơ sở sản xuất, kinh doanh thực phẩm đã đáp ứng các tiêu chuẩn về vệ sinh và an toàn thực phẩm theo quy định.
Đây là thủ tục hành chính bắt buộc đối với hầu hết cơ sở chế biến, kinh doanh thực phẩm nhằm đảm bảo chất lượng sản phẩm và sức khỏe người tiêu dùng. Theo Sở An toàn Thực phẩm TP.HCM, việc tuân thủ quy định này góp phần bảo đảm sức khỏe cộng đồng, tạo lòng tin cho người tiêu dùng; không chỉ là nghĩa vụ pháp lý mà còn giúp doanh nghiệp nâng cao uy tín, khẳng định chất lượng sản phẩm.
Pháp luật Việt Nam quy định chặt chẽ về giấy chứng nhận an toàn thực phẩm. Luật An toàn thực phẩm 2010 và Nghị định 15/2018/NĐ-CP đã nêu rõ điều kiện, thủ tục cấp giấy chứng nhận cơ sở đủ điều kiện ATTP. Hầu hết các cơ sở từ nhà hàng, quán ăn đến xưởng chế biến, siêu thị… đều phải có giấy phép này, ngoại trừ một số trường hợp đặc biệt.
Theo Nghị định 115/2018/NĐ-CP, cơ sở dịch vụ ăn uống không có giấy phép VSATTP sẽ bị phạt tiền 20–30 triệu đồng, còn cơ sở sản xuất kinh doanh thực phẩm không giấy phép bị phạt 30–40 triệu đồng. Một số ít đối tượng được miễn thủ tục này gồm cơ sở sản xuất nhỏ lẻ, kinh doanh thức ăn đường phố, kinh doanh thực phẩm bao gói sẵn… theo quy định hiện hành. Tuy nhiên, phần lớn doanh nghiệp thực phẩm vẫn thuộc diện bắt buộc phải có giấy ATVSTP nếu muốn hoạt động hợp pháp và tránh các chế tài nặng.
Hình minh họa: Mẫu giấy chứng nhận cơ sở đủ điều kiện an toàn thực phẩm (giấy ATVSTP.
Quy trình đăng ký giấy ATVSTP
Để đăng ký giấy chứng nhận an toàn thực phẩm, doanh nghiệp cần thực hiện đúng quy trình do cơ quan chức năng hướng dẫn. Dưới đây là các bước cơ bản:
Bước 1: Chuẩn bị hồ sơ
Hồ sơ xin cấp giấy chứng nhận bao gồm các giấy tờ chính:
- Đơn đề nghị cấp Giấy chứng nhận cơ sở đủ điều kiện ATTP.
- Bản sao Giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh của cơ sở.
- Giấy xác nhận đã tập huấn kiến thức an toàn thực phẩm của chủ cơ sở và nhân viên trực tiếp sản xuất, chế biến thực phẩm.
- Bản cam kết đảm bảo an toàn thực phẩm của cơ sở.
- Sơ đồ mặt bằng cơ sở và quy trình chế biến thực phẩm.
- Kế hoạch kiểm soát chất lượng và chương trình quản lý an toàn thực phẩm tại cơ sở.
Bước 2: Nộp hồ sơ
Doanh nghiệp nộp hồ sơ tại cơ quan có thẩm quyền. Tại TP.HCM, hồ sơ được tiếp nhận tại Sở An toàn Thực phẩm TP.HCM hoặc qua cổng thông tin điện tử atvstp.org.vn. Việc nộp hồ sơ trực tuyến giúp tiết kiệm thời gian, chi phí đi lại. Ở các địa phương khác, tùy loại hình và quy mô, cơ sở có thể nộp tại Sở Y tế, Chi cục An toàn vệ sinh thực phẩm tỉnh/thành phố hoặc UBND quận/huyện được ủy quyền. Doanh nghiệp nên tìm hiểu trước cơ quan cấp phép cụ thể tại địa bàn để nộp đúng nơi quy định.
Bước 3: Thẩm định cơ sở
Sau khi nhận đủ hồ sơ hợp lệ, cơ quan chức năng sẽ cử đoàn thẩm định đến kiểm tra thực tế cơ sở. Cán bộ Sở ATTP sẽ đánh giá các tiêu chí về cơ sở vật chất, quy trình chế biến, điều kiện bảo quản nguyên liệu, hệ thống xử lý chất thải, vệ sinh dụng cụ, môi trường… đảm bảo tất cả đều phù hợp quy chuẩn vệ sinh an toàn thực phẩm.
Nếu phát hiện chưa đạt, cơ sở sẽ được yêu cầu khắc phục và thẩm định lại. Việc thẩm định chặt chẽ nhằm chắc chắn rằng doanh nghiệp đáp ứng đầy đủ điều kiện ATTP trước khi được cấp phép.
Bước 4: Cấp giấy chứng nhận
Khi cơ sở đáp ứng tất cả tiêu chí trong thẩm định, cơ quan chức năng sẽ cấp Giấy chứng nhận đủ điều kiện ATTP. Thời gian cấp phép thường khoảng 15 ngày làm việc kể từ ngày hồ sơ nộp hợp lệ. Giấy chứng nhận sẽ ghi rõ tên cơ sở, phạm vi kinh doanh được chứng nhận, mã số, ngày cấp và ngày hết hạn. Doanh nghiệp lưu ý kiểm tra kỹ thông tin trên giấy phép khi nhận.
Hình minh họa: Cán bộ thanh tra Sở ATTP kiểm tra điều kiện vệ sinh tại một cơ sở sản xuất thực phẩm.
Lợi ích khi có giấy chứng nhận ATTP
Việc sở hữu giấy chứng nhận an toàn thực phẩm mang lại nhiều lợi ích thiết thực cho cơ sở kinh doanh thực phẩm:
- Tăng niềm tin của khách hàng: Khách hàng an tâm hơn khi sử dụng sản phẩm/dịch vụ của cơ sở có chứng nhận ATTP, nhờ đó doanh số và lượng khách hàng trung thành có thể tăng lên.
- Nâng cao uy tín và hình ảnh thương hiệu: Doanh nghiệp có giấy phép VSATTP được nhìn nhận chuyên nghiệp, có trách nhiệm, tạo lợi thế cạnh tranh so với cơ sở không có chứng nhận.
- Tuân thủ pháp luật, tránh bị xử phạt: Giấy phép giúp doanh nghiệp đáp ứng quy định pháp lý, nhờ đó tránh được các khoản phạt nặng, đình chỉ kinh doanh hoặc thiệt hại uy tín do vi phạm ATTP.
- Mở rộng cơ hội kinh doanh: Chứng nhận ATTP là điều kiện để ký kết với nhiều đối tác lớn. Đặc biệt, khi xuất khẩu thực phẩm, giấy chứng nhận là yêu cầu gần như bắt buộc để sản phẩm được chấp nhận.
- Môi trường làm việc an toàn: Việc tuân thủ tiêu chuẩn ATTP giúp tạo ra môi trường chế biến, phục vụ sạch sẽ, an toàn cho chính nhân viên, giảm nguy cơ tai nạn hay bệnh nghề nghiệp.
Như vậy, giấy ATVSTP không chỉ bảo vệ sức khỏe cộng đồng mà còn trực tiếp góp phần vào sự phát triển bền vững của doanh nghiệp trong lĩnh vực thực phẩm.
Những lưu ý khi xin giấy ATVSTP và duy trì tiêu chuẩn
Trong quá trình xin cấp và sau khi được cấp giấy phép ATTP, cơ sở cần lưu ý một số điểm quan trọng sau:
- Đảm bảo cơ sở vật chất đúng quy định: Ngay từ đầu, doanh nghiệp nên đầu tư cơ sở hạ tầng (nhà xưởng, bếp, kho bảo quản, hệ thống nước sạch, xử lý rác thải…) đáp ứng yêu cầu vệ sinh để thuận lợi vượt qua thẩm định.
- Đào tạo nhân viên về ATTP: Thường xuyên tổ chức tập huấn kiến thức VSATTP cho nhân viên trực tiếp chế biến, phục vụ. Nhân sự có ý thức và hiểu biết sẽ giúp duy trì điều kiện vệ sinh ổn định.
- Kiểm tra nội bộ định kỳ: Chủ cơ sở cần chủ động thực hiện các đợt tự kiểm tra định kỳ (ví dụ hàng quý) về quy trình vệ sinh, bảo quản thực phẩm, nhắc nhở nhân viên tuân thủ quy định để kịp thời chấn chỉnh nếu có thiếu sót.
- Lưu trữ hồ sơ, chứng từ: Toàn bộ hồ sơ pháp lý, giấy tờ nguồn gốc nguyên liệu, sổ sách kiểm tra nhiệt độ, nhật ký vệ sinh dụng cụ… nên được lưu trữ ngăn nắp. Đây sẽ là bằng chứng cần thiết khi đoàn thanh tra kiểm tra đột xuất.
Giấy chứng nhận ATTP có hiệu lực 3 năm kể từ ngày cấp. Trong thời gian này, doanh nghiệp phải luôn duy trì các tiêu chuẩn đã cam kết. Cơ quan chức năng có thể thanh tra định kỳ khoảng mỗi năm một lần hoặc kiểm tra ngẫu nhiên sau khi cấp phép, nhằm đảm bảo cơ sở không lơ là việc thực hiện đúng quy chuẩn.
PGS.TS Phạm Khánh Phong Lan, Giám đốc Sở ATTP TP.HCM, nhấn mạnh rằng sau khi cấp giấy chứng nhận, cơ quan sẽ thường xuyên kiểm tra để đảm bảo các cơ sở luôn tuân thủ tiêu chuẩn vệ sinh an toàn thực phẩm. Do đó, doanh nghiệp cần xem việc đạt giấy phép không phải “một lần là xong”, mà là cam kết lâu dài. Trước khi giấy phép hết hạn, cần chuẩn bị hồ sơ xin gia hạn (cấp lại) khoảng 6 tháng trước ngày hết hạn để kịp thời có giấy mới, tránh gián đoạn kinh doanh.
Nếu gặp khó khăn trong quá trình chuẩn bị hồ sơ hay thực hiện thủ tục, doanh nghiệp có thể tìm đến các đơn vị tư vấn uy tín. Chẳng hạn, Công Ty TNHH Tiêu Chuẩn Chất Lượng Việt Nam là một trong những đơn vị chuyên hỗ trợ xin giấy chứng nhận ATTP nhanh chóng, chính xác, với đội ngũ chuyên gia nhiều năm kinh nghiệm đồng hành từ khâu chuẩn bị đến khi nhận được giấy phép. Việc sử dụng dịch vụ tư vấn chuyên nghiệp giúp cơ sở tiết kiệm thời gian, tránh sai sót hồ sơ và sớm hoàn thiện các yêu cầu pháp lý.
Kết luận
Giấy ATVSTP hiện nay là tấm “giấy thông hành” quan trọng đối với mọi doanh nghiệp trong ngành thực phẩm. Trong bối cảnh nhiều vụ ngộ độc thực phẩm và vi phạm vệ sinh bị phát hiện (hơn 2.500 vụ trên cả nước năm 2024, riêng TP.HCM ghi nhận 420 vụ vi phạm ATTP trong lĩnh vực quán ăn, thức ăn đường phố), việc chủ động đăng ký và duy trì chứng nhận an toàn thực phẩm càng trở nên cấp thiết.
Các chuyên gia an toàn thực phẩm khuyến cáo doanh nghiệp không nên chờ đến khi bị thanh tra mới lo giấy phép, mà hãy coi việc tuân thủ quy định VSATTP là trách nhiệm và chiến lược phát triển lâu dài. Thực hiện đúng quy trình, duy trì tiêu chuẩn sau cấp phép và thường xuyên cập nhật quy định mới sẽ giúp cơ sở kinh doanh thực phẩm đảm bảo tính hợp pháp, tránh rủi ro pháp lý, đồng thời bảo vệ sức khỏe khách hàng và xây dựng uy tín vững chắc trên thị trường.
Đây chính là nền tảng để doanh nghiệp ngành ẩm thực phát triển bền vững và đóng góp tích cực vào an toàn thực phẩm của cộng đồng.