Thủ tục cấp giấy vệ sinh an toàn thực phẩm để kinh doanh thực phẩm an toàn và hợp pháp, cơ sở sản xuất, chế biến và kinh doanh thực phẩm (nhà hàng, quán ăn, bếp ăn, căng tin, xưởng sản xuất nước giải khát, v.v.) đều bắt buộc phải có Giấy chứng nhận vệ sinh an toàn thực phẩm (VSATTP). Căn cứ Luật An toàn thực phẩm 2010 và các văn bản hướng dẫn (Nghị định 67/2016/ND-CP được sửa đổi bởi NĐ 155/2018, NĐ 15/2018, Thông tư 26/2012/BYT…), giấy chứng nhận này xác nhận cơ sở đáp ứng điều kiện an toàn VSATTP quy định.
- Đối tượng cấp giấy VSATTP: Tất cả cơ sở sản xuất, chế biến, kinh doanh thực phẩm (trừ những hộ gia đình/quán ăn nhỏ lẻ theo quy định NĐ 15/2018/NĐ-CP). Ví dụ: cơ sở chế biến thức ăn (như nhà hàng, quán ăn, căn tin, bếp ăn công nghiệp), cơ sở nhập khẩu thực phẩm, cửa hàng thực phẩm, kho bãi – vận chuyển thực phẩm, đơn vị cung cấp suất ăn công nghiệp… đều phải được cấp Giấy chứng nhận VSATTP trước khi đi vào hoạt động.
Cơ sở chế biến thực phẩm nhỏ (ví dụ: tiệm bánh, quán ăn nhanh) phải đảm bảo tuân thủ quy định VSATTP để được cấp giấy chứng nhận.
Điều kiện đảm bảo an toàn thực phẩm
Để được cấp Giấy chứng nhận cơ sở đủ điều kiện VSATTP, cơ sở phải đáp ứng nhiều tiêu chuẩn về cơ sở vật chất, trang thiết bị và nguồn nhân lực như sau:
- Cơ sở vật chất, thiết kế: Khu vực chế biến phải đảm bảo vệ sinh (vách, sàn dễ lau chùi), đủ ánh sáng, thông thoáng, chia tách rõ ràng giữa các vùng: tiếp nhận nguyên liệu – chế biến – bảo quản. Có bản thiết kế mặt bằng và sơ đồ quy trình sản xuất của cơ sở.
- Thiết bị và dụng cụ: Máy móc, dụng cụ chế biến làm từ vật liệu an toàn, không độc hại, dễ vệ sinh. Hệ thống nước sạch và xử lý nước thải được bố trí hợp lý để tránh ô nhiễm. Nguồn nước dùng phải đạt chuẩn và được kiểm định chất lượng định kỳ; các nguyên liệu đầu vào phải có giấy chứng nhận nguồn gốc, phiếu kiểm nghiệm (nếu yêu cầu).
- Nhân sự: Người chủ cơ sở và nhân viên trực tiếp chế biến phải có giấy khám sức khỏe (cấp tại cơ sở y tế huyện trở lên) và được tập huấn, có chứng nhận kiến thức ATTP. Theo quy định, sau đào tạo an toàn thực phẩm, chủ cơ sở phải đáp ứng kỳ thi kiến thức (đạt ≥80% điểm).
- Quy trình kiểm soát: Cơ sở cần có quy trình vệ sinh, lưu mẫu xét nghiệm định kỳ, kiểm tra chất lượng để đảm bảo không có chất cấm hoặc vi sinh vật gây hại. Một số cơ sở còn phải thực hiện kiểm nghiệm mẫu thực phẩm và nước uống tại phòng thí nghiệm đạt chuẩn (ví dụ Công ty TNHH Tiêu Chuẩn Chất Lượng Việt Nam – VIFOTECH) để hoàn thiện hồ sơ.
Tuân thủ những điều kiện trên chính là điều kiện đảm bảo VSATTP của cơ sở. Sau khi đáp ứng xong, cơ sở bắt đầu lập hồ sơ xin cấp Giấy chứng nhận VSATTP.
Thủ tục cấp giấy vệ sinh an toàn thực phẩm
Hồ sơ gồm các giấy tờ chính sau (theo quy định tại Nghị định 67/2016, Nghị Định 155/2018 và Luật ATTP):
- Đơn đề nghị cấp Giấy chứng nhận cơ sở đủ điều kiện an toàn thực phẩm (mẫu theo Phụ lục I Nghị định 67/2016/ND-CP, gọi tắt Mẫu số 01).
- Bản sao Giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh hoặc giấy phép thành lập có ngành nghề liên quan thực phẩm (công chứng).
- Bản thuyết minh cơ sở vật chất: có sơ đồ mặt bằng, quy trình sản xuất – chế biến, trang thiết bị, điều kiện bảo quản… để chứng minh cơ sở đáp ứng yêu cầu VSATTP.
- Giấy khám sức khỏe của chủ cơ sở và người trực tiếp sản xuất kinh doanh (cấp tại bệnh viện hoặc cơ sở y tế huyện trở lên).
- Chứng chỉ tập huấn ATTP của chủ cơ sở và nhân viên trực tiếp chế biến (bản sao có xác nhận). Nếu cơ sở từ 30 người trở lên, nộp danh sách đã được tập huấn theo quy định.
- Giấy tờ chứng minh nguồn gốc nguyên liệu và kiểm định nước (nếu có) như phiếu kiểm nghiệm hàm lượng, biên bản kiểm định nước sạch.
- Cam kết đảm bảo VSATTP (theo mẫu quy định) thể hiện trách nhiệm tuân thủ quy định vệ sinh.
Sau khi có hồ sơ hợp lệ, cơ quan chức năng sẽ xem xét và cấp Giấy chứng nhận VSATTP. Trên Giấy chứng nhận sẽ ghi rõ điều kiện, nội dung đã kiểm tra và thời hạn (thường có hiệu lực 3 năm).
Quy trình thực hiện thủ tục cấp Giấy VSATTP
- Chuẩn bị hồ sơ: Hoàn thiện tất cả giấy tờ nêu trên. Chủ cơ sở nên tham khảo trước các quy định hiện hành và có thể thuê đơn vị tư vấn (ví dụ: Công ty TNHH Tiêu Chuẩn Chất Lượng Việt Nam) để đảm bảo hồ sơ đầy đủ, đúng mẫu.
- Nộp hồ sơ: Nộp trực tiếp hoặc qua đường bưu điện (nếu được cho phép) đến cơ quan cấp giấy chứng nhận có thẩm quyền: thông thường là Chi cục An toàn vệ sinh thực phẩm (Cục ATTP – Bộ Y tế) hoặc Sở Y tế, Sở Nông nghiệp, Sở Công Thương cấp tỉnh tùy sản phẩm. (Ví dụ: tại TP.HCM, Chi cục VSATTP – Sở Y tế TP.HCM chịu trách nhiệm cấp cho nhà hàng, quán ăn, bếp ăn tập thể). Theo Bộ Y tế, 5 ngày làm việc đầu tiên cơ quan sẽ kiểm tra tính hợp lệ của hồ sơ. Nếu hồ sơ chưa đầy đủ, cơ quan sẽ trả lời yêu cầu bổ sung trong 5 ngày.
- Thẩm định thực tế: Nếu hồ sơ hợp lệ, trong vòng khoảng 10 ngày kế tiếp cơ quan sẽ thành lập đoàn thẩm định xuống trực tiếp cơ sở để kiểm tra cơ sở vật chất, trang thiết bị và quy trình sản xuất tại thực địa.
- Cấp Giấy chứng nhận: Nếu cơ sở đạt yêu cầu vệ sinh an toàn, Giấy chứng nhận cơ sở đủ điều kiện VSATTP sẽ được cấp. Ngược lại, cơ sở sẽ nhận văn bản yêu cầu khắc phục, thay đổi bất cập. Giấy chứng nhận có thời hạn 3 năm kể từ ngày cấp. Trước khi hết hạn, cơ sở cần làm thủ tục gia hạn để tiếp tục duy trì hoạt động.
Lưu ý: Theo hướng dẫn của Thư viện Pháp luật, thời hạn giải quyết là 15 ngày làm việc kể từ ngày cơ quan tiếp nhận đủ hồ sơ hợp lệ. Nếu quá thời hạn mà không có thông báo, doanh nghiệp có thể liên hệ nhắc nhở. Sau khi được cấp giấy, cơ quan quản lý Nhà nước có thể kiểm tra đột xuất; nếu cơ sở vi phạm quy định VSATTP (điều kiện chưa duy trì), giấy phép sẽ bị thu hồi.
Liên hệ hỗ trợ
Các cơ quan cấp phép thường là Chi cục VSATTP thuộc Sở Y tế địa phương, Sở Nông nghiệp, Sở Công Thương hoặc Cục ATTP – Bộ Y tế, tùy theo loại hình sản phẩm. Cơ sở chế biến nhỏ có thể trực tiếp liên hệ Chi cục VSATTP TP.HCM (thuộc Sở Y tế TP.HCM) hoặc tra cứu thông tin trên trang web của Viện An toàn Thực phẩm (ATVSTP). Nếu cần hỗ trợ chuyên môn, liên hệ đơn vị tư vấn uy tín như Công ty TNHH Tiêu Chuẩn Chất Lượng Việt Nam.
Tóm lại, thủ tục cấp Giấy chứng nhận vệ sinh ATTP đòi hỏi cơ sở chế biến thực phẩm phải đáp ứng điều kiện VSATTP về cơ sở vật chất, nhân sự và quy trình theo quy định của pháp luật. Việc nắm rõ quy trình, chuẩn bị hồ sơ đầy đủ sẽ giúp thủ tục diễn ra suôn sẻ và bảo đảm cơ sở hoạt động an toàn, nâng cao uy tín thương hiệu đối với người tiêu dùng.